Onze fietsreis van Rijnsaterwoude naar Bali werd in Malakka wegens corona afgebroken. Toch fietsen we door naar het einddoel. Lees deel 4 van onze virtuele reis van Malakka naar Lovina op Bali.
Hoog boven Maleisië lees ik me een oude wereld in waarin twee merketten de waarde hebben van een halve braspenning. Straks landen we in een wereld waarin 2000 rupiah net zoveel waard is als een halve ringgit, een dubbeltje of inmiddels al twintig jaar 10 eurocent. We zijn door heel wat valuta’s gekoerst het afgelopen jaar. Veel omgereden en veel omgerekend. We geven ons deze reis nog een laatste keer over aan het zadel en aan het zoveelste betaalmiddel. We hopen op een gunstige koers.
Onze fietstassen draaien eenzame rondjes op de lopende band als we onze aankomst op Bali met ongeveer tien medereizigers willen afhandelen. Onze fietsen zijn, door een magisch inpakken, verandert in twee stuks ‘bagage met afwijkende maten’ en dienen derhalve te worden opgehaald bij een speciaal daarvoor ingericht loket. Dit loket blijkt niet meer dan een deur te zijn. Naast de deur staat onze bagage met afwijkende maten die we direct, en ter plaatse, bevrijden van het dikke inpakplastic waardoor ze weer gewoon twee fietsen worden. Als ik ze dan ook hun pedalen, spiegels en adem teruggeef, en alles vastdraai wat los zit, kunnen ze de weg weer op.
Buitengekomen voelt het vochtig warm en worden we opgewacht door een helse meute taxichauffeurs die zich wanhopig vastklampt aan de enkele vreemdeling die de luchthaven in deze coronatijd nog uitspuwt. Dat die vreemdeling zijn eigen vervoer meebrengt doet niet ter zake. “Hey mister! You need taxi, mister?” klinkt het uit een elftal mondkapjeskelen. We kunnen kiezen uit “Good price!”, “Very good price!” en “Best price!”. Als Nicole de opdringerige bedrijfstak duidelijk maakt dat we gaan fietsen, druipen ze snel af en richten hun meedogenloze pijlen op een kleine Maleier met twee grote rolkoffers. Hij is voorlopig hun laatste kans op een ritje en ze lijken stuk voor stuk vastberaden om dat ritje voor hem te verzorgen. Als een mank hert wordt de Aziaat door de gemuilkorfde troep leeuwen naar de wachtende taxi’s gedreven. Wij wachten zijn naderende noodlot niet langer af en duwen onze fietsen verder de tropische warmte van Bali in.
Het einddoel van onze tocht is ineens binnen handbereik als we ons onder constante begeleiding van een kluwen brommers losrukken van de luchthaven. Een kilometer of honderd scheidt ons nog van de begeerde loempia in Lovina.
We stoppen even op een stukje kort gemaaid gras van de middenberm om voor een tweede keer te landen op Bali. De drukte hier lijkt sterk op die van Hanoi en Ho Chi Minh-stad, twee wespennesten in Vietnam. Als we eens goed om ons heen kijken valt op dat winkels en restaurants open zijn. Van een strenge lockdown zoals in Maleisië is hier nog geen sprake. Men probeert het vooralsnog met mondkapjes en afstand houden. Veel mondkapjes zijn roetzwart van de uitlaatgassen.
Voor nu is onze eerste prioriteit om de drukte uit te fietsen. Het is bijna drie uur in de middag en de lucht heeft in de verte een donkere dreiging die we herkennen van een eerder bezoek aan Bali. Toen regende het tropisch en steevast om vier uur in de middag. Het lijkt erop dat het ritme van die klok in 15 jaar tijd niet is veranderd.
Rechtstreeks naar Lovina fietsen, wat kan, voelt alsof we onze fietsreis afraffelen dus we besluiten nog maar eens een omtrekkende beweging te maken en de westelijke kustroute te zoeken naar het nationale park in het noordwesten van het eiland. Geen idee of dat te doen is maar Bali voelt zo ontzettend klein nu we de halve wereld over zijn gefietst dat verkeerd fietsen op dit eiland onmogelijk is geworden.
Twee jonge Balinezen in schoolkostuum (lichtblauw overhemd met korte mouwen en blauwe korte broek, rugzakje) en fietsend op gele mountainbikes doen een ‘Hello Mistertje’, en aarzelen wat richting onze middenberm. Een van de binkies durft te vragen waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan. “Belanda, Lovina”, antwoord ik met een brede lach. De kereltjes kijken elkaar heel even stilzwijgend aan. Het blijft stil. Blik op onze fietsen. Ik vraag hen hoe het op school was. Ze antwoorden elk met een woordeloos schouderophalen. Onze fietsen met bepakking hebben een betoverend effect op de twee, merk ik. Als we opstappen en verder fietsen volgen de ventjes ons nog zeker een kilometer door het gejaagde verkeer. In mijn spiegeltje zie ik ze omkeren als ze eindelijk genoeg hebben van de achtervolging. Een licht verzetje.
Als we de lange en trage, want drukke, Jalan Legian door Kuta achter ons hebben, volgt een volgende straat in het verlengde. Links en rechts onveranderd een onuitputtelijk aanbod van winkels, supermarkten, banken, eet-en slaapgelegenheden en brommers. Wanneer houdt dat in godsnaam op?
Na anderhalf uur ploeteren zijn we het zat en lopen de lobby van het luxe Seminyak Hotel binnen. We mogen voor belachelijk weinig geld blijven logeren dus dat doen we. Onze fietsen parkeren we in het hok naast de zwembadpomp.
Terwijl buiten de regen inmiddels in loodrechte strepen op het asfalt klettert, sta ik onder een net zo verkoelende douche. Ik verheug me op het eten van vanavond. Eindelijk weer gado gado, rendang, saté en martabak. Wie weet al een loempia! Het echte spul zeg maar, en niet de namaak van de CONserven IMport en EXportmaatschappij uit Baarn.
Maar als ik me na het douchen dan heel even op het spierwitte queen-size hotelbed laat vallen, sta ik plotseling oog in oog met een oeroud Indonesisch vrouwtje, gebogen als een kromzwaard, die me specerijen wil verkopen voor een halve braspenning. Ik heb braspenning noch merket en probeer dat de oude vrouw duidelijk te maken door hopeloos op mijn broekzakken te kloppen en daarna mijn lege handpalmen aan te bieden. Het kromme vrouwtje spreekt een andere taal en blijft aandringen. Als ik me omdraai en bij haar wegloop, schuifelt het kruidenvrouwtje me achterna. Ze zit me op de hielen en zingt in plat Amsterdams en met de stem van een kind: “Koop bij mij de geur van verre reizen”.
Het is alsof de afgelegde kilometers er niet meer toe doen. Een groot deel van de wereld hebben we inmiddels onder onze wielen door laten rollen maar nu we bijna aan de voet van de Pamir Highway staan voelt het alsof de pakweg 8000 kilometer ernaartoe louter voorspel waren. We zijn enkel komen aanrijden. Nu begint het echte werk. Onverharde wegen, stevig klimwerk, onherbergzame streken, geen mens in de wijde omtrek, oneindige vergezichten, warmte en kou. Alleen wij, het landschap en de elementen.
Morgen zadelen we op naar weer een nieuw land. Tadzjikistan. Daar zullen we nog enkele dagen in Doesjanbe verblijven voor we aan de Pamir beginnen. We hebben grootse plannen. Je kunt de Pamir op verschillende manieren fietsen. Officieel loopt ie via de M41 maar veel fietsers kiezen alternatieve routes. De Wakhan Valley-route langs de grens van Afghanistan is populair onder fietsers en was ook onze keuze. Tot we gisteren Frantz spraken, een fietser die de Pamir vanuit ons perspectief ‘andersom’ heeft gefietst. Hij was onder de indruk geweest van de wisselende vergezichten die de Bartang Valley-route bood. De foto’s die z’n verhaal kracht bij zetten waren adembenemend mooi, waarop we direct de Bartang Valley-route gingen overwegen. Nadeel is dat je bij de ‘Bartang’ een heel stuk Pamir afsnijdt. Dat zou jammer zijn dus hebben we het plan opgevat om eerst de Wakhan-variant te fietsen, Dan terug via de M41 en als een slang weer verder door de Bartang. Dat is geen kattenpis, daarvan zijn we ons bewust, en het is heel goed mogelijk dat we tijdens het fietsen zo verschrikkelijk afzien dat we op ons plan terugkomen, maar hier, vanuit het rustige hostel in Samarkand, lijkt het vooralsnog een fantastisch plan. Dat betekent dat we een paar weken langer op de Pamir zullen zijn maar dat lijkt ons geen straf, zeker niet vergeleken met het fietsen in de mokerende woestijnzon.
–
–
In de bergen zullen we grotendeels verstoken zijn van internet dus blijft het van onze kant een poosje stil, je moet dan maar even iets voor jezelf gaan doen. Je kunt bijvoorbeeld De Eeuwige Bron van Ayn Rand gaan lezen. Ik ben er zelf in bezig en ben vanaf de eerste bladzijde geboeid. Lezen is trouwens een beetje als fietsen in de bergen. Een goed boek maakt nieuwsgierig naar ontwikkelingen zoals een bocht in de weg of het passeren van een top je doet verlangen naar een volgend uitzicht. Als ik lees reis ik ook. Nu lees ik tijdens het reizen en reis ik dus dubbel. Mijn hoofd bevindt zich hier langs de Zijderoute maar tegelijkertijd in Stanton, Massachusetts, waar de jonge architect Howard Roark uit De Eeuwige Bron zijn eigenwijze carrière begint. Beide reizen zullen me zonder meer verrijken.
–
Thuis heb ik de wereld leren kennen, leren beschouwen. Dat is bovendien onderdeel van mijn werk als leraar. Nog meer gezien het vak waarin ik lesgeef; geschiedenis. Tijdens mijn lessen doe ik mijn best om leerlingen verschillende geschiedenissen in kleine sappige beetjes toe te dienen. Daarbij heb ik altijd mijn best gedaan om het verleden in het heden te laten spiegelen, en andersom. Onder de waterspiegel speel ik de scenes uit het verleden af. Leerlingen rondom de poel kijken naar het verleden dat ik ze voorhoud, soms kijken ze met afgrijzen, soms met verwondering, soms verveeld en soms geboeid.
Het vak geschiedenis hoort op de middelbare school niet bij de populaire vakken. Leerlingen vragen zich regelmatig hardop af waar het vak goed voor is. “Wat hebben we eraan?”
“Ze kunnen beter het vak ‘toekomst’ geven, daar heb ik veel meer aan”, heb ik ook al eens gehoord.
Ik snap die leerlingen wel. Ik leg ze vaak uit dat hun interesse in het verleden zo klein is omdat ze er zelf nog zo weinig van hebben. Als tiener heb je weinig verleden en een overschot aan toekomst waardoor het vanzelfsprekend lijkt dat die toekomst belangrijker is dan het verleden. Daarna leg ik ze uit dat ook in hun jonge levens al, het verleden iedere dag aan belang toeneemt en het belang van de toekomst evenredig afneemt. Ik maak er ter verduidelijking een wiskundige grafiek bij die een vakoverstijgend karakter heeft van heb ik jou daar! Om hen ten slotte te wijzen op oude besjes van een jaar of negentig. Die lijken uitsluitend nog in het verleden te leven. De toekomst is voor hen nauwelijks nog van belang omdat die zo goed als opgebruikt is.
Kortom, hoe ouder je wordt, hoe meer waarde je als vanzelf aan de geschiedenis gaat toekennen. Het leven is een grote geschiedenisles! Ik sluit mijn betoog steevast af met de zin: “Ik hoop dan ook dat jullie nog heeeel lang mogen genieten van het vak geschiedenis”.
En daarom wil ik dat mijn leerlingen in die historische poel blijven kijken tijdens de paar uurtjes geschiedenis die ik ze in de week geef. En als ik mijn werk goed doe, zien ze vanzelf ook hun eigen spiegelbeeld in de vijver verschijnen. En steeds duidelijker bovendien.
Nu, tijdens onze fietsreis, besef ik steeds meer dat als je de wereld met een menselijk tempo intrekt, je langs heel verschillende vijvers fietst. Al die verschillende vijvers laten onder hun waterspiegel verschillende belangrijke geschiedenissen zien. Ik mag in alle vijvers die ik passeer een blik werpen maar heb nog moeite om mijn eigen spiegelbeeld erin te herkennen. Kennelijk kijk ik weer als een tiener de wereld in en heb ook ik weer tijd en lessen nodig om te leren.
Gelukkig hebben ik nog een lange reis voor me. Ik zal tijdens de reis zo veel en zo lang mogelijk in de verschillende historische poeltjes blijven kijken. En als ik het goed doe, zie ik vanzelf mijn eigen spiegelbeeld verschijnen. En steeds duidelijker bovendien.
Onze bezittingen verdwijnen voor minimaal een jaar in dozen. Wat we echt nodig hebben nemen we mee in fietstassen. Met een minimum aan middelen trekken we straks de wereld in. We hebben een tent van het lichtste soort, kleding voor de seizoenen, boeken voor het moraal en muziek ter verpozing. Met twee robuuste fietsen zijn we straks optimaal ingericht op verplaatsing.
Ons huis laten we opgeruimd achter.
De meeste van onze spullen komen uit kringloopwinkels en zijn dus al eens door eerdere liefhebbers van de hand gedaan, in dozen gestopt, en daarmee aan de zijkant van herinneringen geplaatst. Ook wij doorlopen dit proces.
Zo wordt de Italiaanse designlamp (model ‘Delfino’) die met moeite een plekje in ons interieur wist op te eisen, in bubbeltjesplastic gewikkeld. Hij spartelt niet tegen. Zal hij zijn licht nog eens laten schijnen?
Van de drie Perzische tapijten die we bezitten, doen we er twee van de hand. De derde laat zich, zwaar als een lijk, in twee henneptouwen rollen en schikt zich achter het zolderluik waar een leren tas en twee luidsprekers het tapijt in stilte welkom heten. Zullen ze nog dragen? Voeten, geluid en schrijfgerei?
Boeken die Nicole niet lang geleden de geheimen van de Oncologie Fysiotherapie prijs gaven liggen nu in een doos met mijn studieboeken Archeologie eronder. Twintig kilo kennis, opgesloten in een verhuisdoos en voor een deel, vederlicht, in onze hoofden. Zullen ze ooit nog andere hoofden vullen?
Nu de spullen al een poosje zijn ingepakt en opgeborgen, vraag ik me af of we ze gaan missen. Ik denk het niet want het meeste van wat er ligt, is al uit mijn geheugen verdwenen.
