In Albanië zag ik mannen ruzie maken tijdens een kaartspel. Er was geld bij gemoeid. De benige man die zich verdedigde stond als enige rechtop. Hij maakte zich groter dan de anderen maar de anderen waren met meer en, nog belangrijker, ze waren eensgezind. Hij moest betalen. Zijn laatste wapenfeiten bestonden uit stemverheffingen en wegwerpgebaren maar dat deze krachteloos waren bleek aan de portemonnee die hij al had getrokken. Zijn speelkameraden lieten de man zijn waardigheid tonen maar deden ondertussen een greep uit zijn gesleten lederen knip. De verliezer liet ze begaan en verliet verongelijkt de speeltafel.
Albanië kent vele speeltafels als deze. De lege mannenuren worden gevuld met kaarten, schaken of domino. De mannen van weinig woorden en vele gedachten spelen schaak en worden vaak omringd door meedenkers.
De dominospelers zitten wat afzijdig in tweetallen. De stenen worden een voor een hard en met grote armbewegingen op tafel geslagen want hoewel er niemand kijkt, mag ook hun strijd niet onopgemerkt blijven.
De kaarters hebben de meeste praatjes, zij kaarten met woorden. Wat zou ik graag onderdeel uitmaken van zo’n tafel. Niet als speler maar als omstander. Die nemen net zo goed deel aan het spel want het gaat niet om de kaarten. Het verhaal rond de tafel, de opwinding, daarin zit het grote spel. Van de vreemde woorden begrijp ik niets, die sluiten mij buiten, maar als buitenstaander kan ik gissen naar het spelverloop. Woede, leedvermaak, pesterijtjes en het voldaan zwijgen bij het hebben van een goede hand. Je leest het allemaal in de levendige kluwen rond en aan de speeltafel.
In Bosnië en Herzegovina sta ik langs de kant van de weg. Regen, mist en een stijgingspercentage van 10% houden me niet tegen, maar een lekke achterband wel. Met de fiets al op de kop laat ik, via sms, de eigenaar van ons verblijf van die avond weten dat we vertraagd zijn door een pechgeval. We zijn dan nog 5 kilometer verwijdert van onze bestemming. Niet veel later stopt er een auto langs de kant van de weg. Het is Branko, de eigenaar van het door ons geboekte hotel, die direct na het ontvangen van mijn sms de auto is ingestapt om ons van de berg op te pikken. Ik leg de fiets en de tassen in de achterbak van de auto en rijd met Branko de laatste 5 kilometer naar het eenzame hotel. Nicole fietst achter ons aan, omringd door nevel.
In de auto zeg ik Branko hoe gelukkig ik ben met zijn komst omdat het buitengewoon lastig is een band te repareren als het zo nat is. Bij het woord ‘lucky’ slaat Branko aan en zegt: “Hier in Bosnië en Herzegovina hebben we alles. We hebben huizen, eten, liefde en gezondheid, maar geluk hebben we hier niet.”
In Griekenland komt ons een overhaast geschoren Zwitser tegemoet. Uit zijn neus grijze haren en op zijn kin en bovenlip ook hier en daar een plukje van dat spul. Hij rijdt elektrisch maar dat zie je haast niet want de fiets hangt van boven tot onder vol met flarden bagage, waaronder een washandje die met een knijper aan de remkabel hangt en een haarborstel die met klittenband aan zijn frame is bevestigd.
We delen ervaringen en tips.
Hij heeft oog voor mijn bamboe ‘hondenstok’ op mijn bagagedrager. Ik heb oog voor zijn ‘hondenstok’ aan de horizontale stang van zijn fiets. En zo komen we te spreken over de gevaren van het reizen met fiets en tent. Zo heeft de Zwitser zijn geld verspreid in drie verschillende tassen voor het geval hij overvallen wordt. “Willen ze je geld dan geef je het geld uit één tas en hoopt dat ze daar genoegen mee nemen”, zo klinkt zijn uitleg. Ook huivert hij voor het overnachten op stranden. “Het strand is nou eenmaal een plek van begeerte”, zegt hij.
We nemen afscheid met de constatering dat we beiden, behoudens de honden, geen enkel ander gevaar hebben hoeven trotseren, en dat we tegen de valse honden inmiddels passende maatregelen hebben getroffen.
Als we wegfietsen, zwaaien we met onze hondenstokken alsof we ten strijde trekken. De een richting het noorden, en wij richting het zuiden.
In Duitsland, op de winterdijk langs de rijn, las ik een bordje:
HÖRERLEBNIS
De laatste lijn – de bandijk
Hoe een hoge bandijk ook hoge waterstanden kan veroorzaken, dat verneemt u als u belt naar het nummer
+49 (0)2851 97999 – 448
(De luisterbijdrage duurt ca. 2 minuten)
