Ik kijk in een spiegeltje dat mij twee ogen toont. Het zijn niet de mijne. Ze zijn bruin, en ik zie dat de ogen moe zijn, halfgesloten en van hier. Hier is Azerbeidzjan.
Mijn eigen ogen moeten wennen aan een snelheid die ze al bijna 5 maanden niet meer kennen. Rechts van mij, en niet zichtbaar in de achteruitkijkspiegel, zit Nicole. We zitten dicht op elkaar in de cabine van een kleine truck. Vooral mijn knieën hebben last van de beperkte ruimte. Ze willen strekken en buigen, het liefst aan een stuk door. Ze willen eigenlijk gewoon fietsen, ze weten niet beter.
Na ruim 200 kilometer door de woestijn te hebben gefietst, kwamen we compleet afgedraaid aan bij het door onze navigatie-app aangegeven overnachtingsplaats. Het was overvol op de oase die op de app de naam F@d@k heeft meegekregen. Dit was tevens de naam van ons beoogde motel.
F@d@k bleek een populaire pleisterplaats voor truckers en automobilisten die van- en naar Baku onderweg waren. Je kon er uitgebreid eten op diverse terrassen, bij foodtrucks en andere zelf getimmerde eetstalletjes. Er was voor de kleintjes een grote speeltuin en voor eenieder een soort van vogeltuin en een welriekend toilethuis.
Nicole en ik trapten onszelf het stoffige horecaondernemersplein op en werden door een verkeersregelaar gemaand om de fietsen op een door hem aangegeven plaats te stallen. Dit deden we niet. We bleven nog even gedesoriënteerd over het terrein rollen toen we dezelfde verkeersregelaar besloten te vragen of hij ons door de drukte naar het motel kon wijzen. De man in het fluoriserend gele hesje zei dat er in F@d@k geen motel was. Om zijn woorden kracht bij te zetten, en daarbij een definitieve streep door onze hoop op een douche en een bed te trekken, maakte hij van zijn onderarmen een kruis en richtte deze naar ooghoogte op. Nicole en ik keken elkaar aan en zagen niets dan vertwijfeling in elkaars ogen.
Ondertussen stak er een stevige, stoffige, wind op die ons het laatste zetje gaf. We stapten af.
We besloten wat te gaan eten. We konden na een rit van 94 kilometer door de barre zandvlakte de verse energie van een maaltijd wel gebruiken. Het leek ons ook verstandig om even rustig de tijd te nemen om na te denken over onze opties.
Al vrij snel kwamen we erachter dat er geen andere optie was dan doorfietsen en hopen dat we langs de route een geschikte plek om te overnachten zouden vinden. We werden een beetje stil van dat vooruitzicht want de laatste dagen door de woestijn hadden ons zowel geestelijk als fysiek moe gemaakt.
In stilte aten we van een salade, wat frites en een bouillon met vlees.
‘We kunnen ook proberen te liften’, zei Nicole na een slok Fanta. Het L-woord was gevallen. Het klonk daar in de oase niet als vloeken. Het klonk als de L van Lekker! Leuk! Let’s do it!
‘Waarom niet’, antwoordde ik. ‘Het moet zeker lukken met al die mensen hier. We moeten alleen een truck of een busje hier voor de poort zien te strikken’.
Zowel Nicole als ik hadden in ons leven slechts één keer eerder met opgestoken duim langs de kant van de weg gestaan. Nicole in Andorra en ik in Spanje. Daar was het ons allebei gelukt een lift te krijgen. Hier in Azerbeidzjan moesten we het nog maar zien met die twee volgepakte fietsen in de hand.
Na de maaltijd duwden we onze fietsen naar de grote parkeerplaats langs de kant van de weg en namen onze liftposities in. Iedere truck en iedere busje dat groot genoeg leek om ons en de fietsen mee te nemen kreeg van ons een ‘thumbs up’. De aandacht die we daar langs de weg kregen was enorm en enthousiast. Er kwamen zelfs mensen naast ons staan voor een gezamenlijke foto. Iedereen op de foto moest in de lifthouding met de duim omhoog. Van veel passerende auto’s, busjes en trucks kregen we een ferme duim terug maar stoppen deden ze niet.
Toen was daar een truck met een open laadbak. De chauffeur had net als wij lekker zitten eten en hij begon rustig aan een poging om in te voegen tussen het passerende verkeer. Wij kregen hem in het snotje dus sprongen voor zijn truck en begonnen te huppelen en juichen alsof hij al had besloten om ons mee te nemen. Ik zag in de ogen van de chauffeur dat hij daardoor even van z’n à propos raakte. We sprongen nog hoger en zwaaiden onze vier duimen naar alle kanten. Ons vrolijke gejuich trok veel aandacht van het overige publiek dat nu ook verwachtingsvol naar de chauffeur begon te kijken. Gaat hij ze echt meenemen?, dachten zij. Gaat hij ons echt meenemen?, dachten wij.
De wereld hield z’n adem in en de chauffeur minderde vaart. Hij zette de truck stil en stapte uit de cabine. Een kort gebaar met hoofd en hand vertelde ons dat we de fietsen achterin konden leggen. Gejuich en geklap klonk nu ook om ons heen. En de duimen van de omstanders verschenen uit vele broekzakken.
We konden ons geluk niet op. Van een ellendig gevoel waren we ineens in pure euforie beland. De man knikte nadat Nicole het woord Baku op vragende toon uitsprak. Hij moest naar Baku
Zo komt het dat we nu dus opeengepakt met 110 kilometer per uur door het laatste stuk woestijn stuiven.
Als mijn ogen gewend zijn aan het nieuwe reistempo, zien ze rechts stalletjes met meloenen. Galia en Water.
Een paar kilometer verder staan er een stuk of tien jongens langs de kant van de weg. Ook zij proberen iets te verkopen aan het voorbijtrekkende verkeer. Even denk ik aan vis. Het lijkt zilver en heeft de afmeting van kabeljauw. Het is geen vis. De jongens staan met konijntjes in de hand. Met duim en wijsvinger houden de jongens de beestjes vast bij de lange oren. In iedere hand één. De konijntjes zweven hulpeloos boven het hete asfalt.
De chauffeur zwijgt de hele rit en heeft geen oog voor de verkopers. Ook niet als er even later mannen met dampende maiskolven langs de weg staan. Hij let op de weg en wil er zeker van zijn dat hij zijn kostbare lading straks heelhuids in de stad afzet.
Vlak voor Baku kijk ik in een spiegeltje dat mij twee ogen toont. Het zijn niet de mijne. Ze zijn bruin, en ik zie dat de ogen moe zijn, halfgesloten en van hier. Meer zie ik niet. Wat er achter die ogen schuilgaat is voor mij een groot geheim. Net als Baku, de stad die we samen inrijden dat is, en dat voor mij altijd zal blijven.
Het wachten op mijn nieuwe achteras dwingt ons om uiteindelijk 9 dagen in Tbilisi te verblijven. Geen straf, want de stad is prachtig. We wandelen ’s ochtends en ’s avonds door de het oude levendige centrum. En overdag brengen we onze tijd door met een goed boek in ons goedkope en ruime onderkomen met airco.
Na twee weken samen met Ian gefietst te hebben nemen we afscheid in Tbilisi. Wellicht komen we elkaar onderweg nog tegen, maar als dat niet zo is gaan we elkaar zeker weer ontmoeten. We hopen dat hij ons in Nederland komt opzoeken en hij heeft ons vast uitgenodigd om bij hem langs te komen in het Lake district.
We spreken af om met Thomas, Geraldine en Stefano te gaan eten. Thomas en Geraldine waren ons eerste ‘Warmshower hosts’ in Keulen en zijn ook in Tbilisi. Thomas fietst in zijn eentje naar Vietnam in een jaar tijd. Hij heeft afgesproken met 3 vrienden die hij daar 25 jaar geleden heeft ontmoet. De meeste mensen dachten dat Thomas een grapje maakte toen hij zei dat hij ernaartoe zou gaan fietsen. Het is dus maar de vraag of de rest van de club zich ook aan de afspraak houdt en op de aangegeven datum in Vietnam zal zijn.
Geraldine, de partner van Thomas, zoekt hem onderweg af en toe op.
Stefano, een fietser uit Italië, volgen we sinds een paar weken op Instagram. Hij zit steeds vlak achter ons en Tbilisi is de perfecte plek om elkaar te ontmoeten. En dat doen we dus ook. We hebben een gezellige avond. Thomas neemt ons na het eten mee naar een café waar hij de dag ervoor goede wijn en bier heeft gedronken. De mannen gaan aan het bier, Geraldine aan de wijn en ik aan een heerlijke zelfgemaakte limonade. Alcoholische drankjes zijn gewoon niet zo mijn ding.
Mijn nieuwe achteras wordt, nadat een eerdere poging om onderdelen ervoor vanuit Nederland naar Turkije te verzenden is mislukt, meegenomen uit Duitsland door de vriendin van Peter, weer een andere Duitse fietser. Peter heeft zich alleen vergist in de dag. Zijn vriendin komt niet op vrijdag, maar op zaterdag aan. Gelukkig is de beste fietsenmaker van Tbilisi tot 19:00 uur open en als we om 17:00 uur met een achterwiel en een nieuwe achteras aankomen, blijkt dat hij die tijd ook hard nodig heeft om de as te verwisselen. De zondag erna gaan we weer op pad, en wat is het heerlijk om zonder een tik in de as verder te fietsen!
Er zijn drie mogelijkheden die ons naar de grens met Azerbeidzjan brengen. We kiezen voor de weg met de meeste hoogtemeters, omdat de omgeving ons daar het mooiste lijkt. We mogen dan ook weer flink klimmen. Met een uitgerust lijf is dat prima te doen. De temperatuur is goed, zo rond de 27 graden.
We gaan een bergpas over en zien de Kaukasus voor ons liggen. Net voor het gebergte slaan we rechts af richting Azerbeidzjan.
Bij de grensovergang wordt alle bagage gescand. We mogen geen drone meenemen. Die hebben we ook niet.
Het is prachtig om door de vallei te fietsen. Het is een heel andere omgeving dan waar we de grens passeerden in Georgië. Daar waren de mensen wat afstandelijk en keken ons soms met achterdocht aan. Hier lijkt het land ook net iets meer ontwikkeld waardoor de blikken misschien minder hard en meer hartelijk zijn. De Azerbeidzjanen zijn uiterst vriendelijk en we worden van harte welkom geheten. Tegen het enthousiaste aan!
Ineens is de weg ook geen hobbelig asfalt meer, maar een mooi glad wegdek. De mensen zwaaien overal uitbundig en toeteren naar ons alsof we de koninklijke familie zijn. Ze lachen, proberen een praatje te maken, willen met ons op de foto en we krijgen in het voorbijgaan een meloen in onze handen geduwd.
Als we de volgende ochtend onze spullen hebben ingepakt kijken we naar de mogelijkheden voor de route richting Baku en Alat. Het wordt warm die dag. Rond de 36 graden. We besluiten daarom de weg te kiezen waarbij we minder hoeven te klimmen, we fietsen weg van het Kaukasus gebergte.
Na een paar kilometer komt er een fietser naast ons rijden. Hij houdt hele verhalen tegen ons in het Russisch en wij antwoorden voor het gemak maar in het Nederlands. Verstaan doen we elkaar toch niet. We doen wel alsof we elkaar begrijpen, maar dat is niet zo. Hij lijkt met zijn gele hesje iemand van de gemeente en slaat rechtsaf als hij zijn collega’s met net zulke gele hesjes ziet.
De weg is op deze route niet meer zo goed geasfalteerd. We hobbelen samen met de vele Lada’s door de kuilen en het grind. De paarden en koeien lopen hier los langs de weg maar het lijkt met het verkeer allemaal goed te gaan.
We proberen zoveel mogelijk water uit flessen te drinken, maar als we onderweg een kraan zien vullen we voor de zekerheid toch maar een bidon. Er is hier soms weinig te koop onderweg. Achter het kraantje waar we onze bidons vullen, staat een gebouw dat een barretje blijkt te zijn. Nieuwsgierig komt de tandeloze eigenaar kijken en vraagt of we cay (thee) willen. Thee is erg lekker om te drinken met warm weer dus we stemmen in en nemen plaats op zijn terras. We krijgen een pot thee met schijfjes citroen en maken een praatje. Ondanks dat we elkaars taal niet machtig zijn lijken we elkaar toch echt te begrijpen. Hij wil weten hoeveel kilometer we hebben gefietst en hoelang we onderweg zijn. Hij vraagt waar we naartoe gaan. Als ik het op mijn mobiel laat zien wijst hij naar een deur achter ons een maakt een gebaar van douchen en slapen. Hij wappert met zijn shirt dat het veel te warm is om nog eens 80 km verder te fietsen. We kunnen wat hem betreft blijven. Het is pas 12:00 uur en we willen de 80 km die we nog te gaan hebben graag afleggen dus we slaan zijn aanbod af. Als we de pot thee willen betalen wil hij daar niks van weten. We maken een selfie met zijn vrouw en wat dorpelingen erbij, en stappen weer op de fiets.
Na zo’n 30 km trappen in de brandende zon is daar ineens een supermarktje. We stoppen in de schaduw en kopen water, frisdrank en koekjes. De koekjes zijn zacht. Geen idee of dat zo hoort, maar de smaak is heerlijk.
Er stopt een man in een Lada en hij stapt uit voor een praatje. Iedereen vraagt ons of we Russisch spreken, maar dat doen we niet. Het maakt hem niet uit en hij begint met handen en voeten vragen te stellen. We hebben echt geen idee waar hij het over heeft. We zeggen dat we uit ‘Hollanda’ komen en wijzen op de kilometerstand. Vol bewondering kijkt hij naar de 6700 km en maakt een gebaar dat we sterke benen hebben. Hij maakt duidelijk dat hij 70 jaar is en wij vertellen hem onze leeftijden. Dan vraagt hij of we kinderen hebben. We schudden van nee. Hij kijkt afkeurend en maakt een wegwerp gebaar naar Dennis en richt zich op mij. Hij heeft 10 kinderen en steekt daarna 5 vingers op. Dennis grapt dat hij die bij 5 verschillende vrouwen heeft. De man kijkt er ontzettend trots bij en gebaart dat ik wel met hem mee kan naar huis, en lacht er veelzeggend bij. Nou, dank u wel!
Leg hier maar eens uit dat we bewust kinderloos zijn. We hebben dit eerder in Azië meegemaakt en we merkten toen al snel dat mensen dat niet begrijpen. Dan denken ze al snel dat er iets mis is.
De man probeert ons nog een keer mee te krijgen en wijst in de richting van een aantal huizen. We begrijpen dat hij daar woont. Dan maakt hij het geluid van een schaap en maakt hij een snijdende beweging langs zijn keel. Hij is bereid een feestmaal te serveren. We bedanken hem voor het genereuze aanbod maar wijzen het af. Laat dat schaap maar leven. Wij gaan fietsen!
De weg wordt alsmaar slechter. Dan ineens fietsen we kilometers tussen de wegwerkzaamheden. De bergen zijn kaal en dor. Door de stof van de weg lijkt het net een woestijn. Ondanks dat de meeste weggebruikers rekening met ons houden worden we regelmatig bedekt met een stoflaag.
De meeste auto’s passeren ons langzaam. De inzittenden kijken nieuwsgierig naar ons, lachen en zwaaien. Sommige zitten achterstevoren in de auto. Soms zelfs ook de bestuurder.
Een van hen stopt langs de weg en houdt een flesje water uit het raam. Een klein gebaar, maar op zo’n moment zo groots. Mensen die op het oog zo weinig hebben, maar toch alles met je willen delen. Het ontroert me steeds weer.
In Mingacevir, de vierde stad van Azerbeidzjan, gaan we op zoek naar een onderkomen. We hebben echt een douche nodig om het stof van ons af te spoelen en we verlangen naar een dagje rust. Op 5 juli is onze trouwdag en dat willen we vieren dus we vinden dat het best een beetje luxe mag. Het eerste hotel vraagt 70 euro per nacht. Dat vinden we toch echt te gek. We proberen te leven van max 30 euro per dag dus dat is ver boven budget.
Het tweede hotel vraagt 30 euro per nacht. Het ziet er mooi uit, dus we besluiten het te doen. De fietsen mogen binnen staan, maar als we die naar binnen willen rollen moeten ze toch ineens buiten onder een afdak staan. Dat vertikken we. De fiets is ons alles, dus als die niet veilig binnen kan worden weggezet, vertrekken we weer.
Bij een motel worden we geweigerd, omdat we getrouwd zijn. Tenminste, zo begrijpen we. Of eigenlijk, we begrijpen het niet.
De laatste en goedkoopste optie is een hostel maar dat kunnen we niet vinden. Als Dennis het gaat vragen stopt er een auto naast me. De man wil met ons op de foto. Dennis weet inmiddels waar het hostel is, maar de man met de auto staat er op ons er heen te brengen. Hij stapt weer in en wij fietsen achter hem aan. Hij rijdt de verkeerde kant op. Als we gebaren dat we de andere kant op moeten, zegt hij nogmaals dat hij heel goed weet waar het is. We fietsen schoorvoetend nog een stukje mee, maar bij een volgende kruising slaan we toch maar af. Nam die gast ons nou in de maling?
Als we uiteindelijk voor de deur van het hostel staan (we reden er zó naartoe) komt ook die gast met die auto weer aanrijden en roept blij dat het daar is, en wijst naar de deur van het hostel. We bedanken hem met het nodige gespeelde enthousiasme en gaan een kijkje nemen in het hostel.
Dit blijkt na lang zoeken uiteindelijk de beste plek te zijn. We hebben een kamer voor onszelf met airco, douche, toilet en ontbijt voor 7,50 euro per nacht in het centrum. De fietsen mogen we bij de buren (de apotheek) in de winkel zetten. Na 127 km op de teller en een heerlijke douche gaan we uiteten.
We zijn onder het dagbudget gebleven.
