Het college dat Maarten Jansen destijds gaf, ging over het begrip Nahuatl. Nahuatl was in de tijd voor de ontdekking van Amerika de lingua franca voor Centraal Amerika. Het college ging echter niet over Nahuatl als taal, maar over de tweede betekenis van het begrip Nahuatl.
Die tweede betekenis is een meer spirituele betekenis. Daarbij moet je weten dat vóór de komst van de Spanjaarden het animisme de belangrijkste vorm van geloof was voor de Indianen in Centraal-Amerika. Bij animisme draait het om geesten. Een animist gelooft in het bestaan van goede en kwade geesten. Geesten die huizen in bijvoorbeeld bomen, dieren, voorwerpen of in de wind.
Jansen legde uit dat de oorspronkelijke bewoners van Centraal-Amerika ieder zijn of haar eigen Nahuatl bezat. Simpel gezegd is Nahuatl een soort dierlijk alter-ego. Je Nahuatl kreeg je toegewezen op de dag van je geboorte. Scharrelde er rond jou geboorte bijvoorbeeld een hert langs het huis, werd dat gezien als een teken en kreeg je de hert als Nahuatl toegewezen.
Je persoonlijke Nahuatl was de rest van je leven van groot belang. Kwam je in je volwassen leven tijdens de jacht een hert tegen dan liet je het wel uit je hoofd om het dier te schieten.
In wezen zou je jezélf daardoor verwonden.
Kwam je een gewond of ziek hert tegen, dan deed je er goed aan het dier op te lappen. Dat zou positieve gevolgen hebben voor je eigen (geestelijke) gezondheid of zieleheil. Daarnaast was het zo, dat jou eigen geest of ziel ’s nachts, tijdens het slapen, de gedaante van je Nahuatl aannam.
Dromen waren daardoor voor de oude Indianen uit Midden-Amerika heel iets anders dan wat dromen voor óns zijn. Voor hén waren dromen een voortzetting van het leven, maar dan in de gedaante van je Nahuatl.
Toen ik me dit college herinnerde, kon ik het bizarre verhaal van Jesús een mooi plekje geven.
Jesús en het Nederlandse reisgezelschap hadden destijds op die lange weg naar Tikal, zoals de foto’s onomstotelijk bewezen, helemáál geen jaguar gezien.
Ze hadden oog in oog gestaan met de Nahuatl van een oude Indiaan.